- εργαλεία
- Όργανα για τη διευκόλυνση της χειρωνακτικής εργασίας. Σήμερα, παρά την ύπαρξη μιας ευρύτατης κλίμακας εργαλειομηχανών, είναι πολλές ακόμα οι εργασίες που γίνονται από το χέρι του ανθρώπου και πολλά συνεπώς τα αναγκαία ε. Αν σκεφτούμε π.χ. τη σφύρα, το σκαρπέλο, το πριόνι του ξυλουργού, τα αγγλικά και γαλλικά κλειδιά του μηχανικού, τα κλειδιά του υδραυλικού, θα παραδεχτούμε ότι, παρά τη σημερινή πρόοδο, είμαστε ακόμα μακριά από την κατάργηση των ε. του χεριού. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεγαλύτερο μέρος των σημερινών ε. –εκτός από τις αυτονόητες τελειοποιήσεις– έχουν όμοιο σχήμα με τα ε. που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι. Η σφύρα, το πριόνι, το σκαρπέλο, η λίμα, το τρίγωνο, το αλφάδι, το νήμα της στάθμης και πολλά άλλα ε. ήταν γνωστά ακόμη και στην πρώιμη χριστιανική περίοδο.
Τα πρώτα ε. χρησιμοποιήθηκαν στη λίθινη εποχή. Ήταν διάφορες πέτρες σπασμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να παρουσιάζουν ένα κοφτερό άκρο. Πέρασαν ασφαλώς χιλιάδες χρόνια για να φτάσουμε στα πρωτόγονα προϊστορικά τσεκούρια, στις μάχαιρες και στα σκαρπέλα. Κατά την εποχή του χαλκού και του ορείχαλκου (4000 π.Χ.) άρχισαν να κατασκευάζονται τα μεταλλικά ε. Πριν ακόμα φτάσουμε στην εποχή του σιδήρου (1000 π.Χ.) είχαν δημιουργηθεί οι πρόγονοι των περισσότερων σημερινών ε.
Τα χειροκίνητα ε. μπορούν να καταταγούν, ανάλογα με τη χρήση τους, σε ε. για διαμόρφωση, όπως το σκαρπέλο, η πλάνη, το πριόνι, η λίμα, η σμίλη, η σφύρα του σιδηρουργού· σε ε. για χειρισμούς, όπως η σφύρα του ξυλουργού, το σταθερό (γαλλικό) κλειδί, το αγγλικό κλειδί, το κατσαβίδι κλπ.· σε ε. για μετρήσεις και σημειώσεις, όπως ο γνώμονας, η στάθμη, το νήμα της στάθμης, ο διαβήτης κλπ.
Σύγχρονα εργαλεία· τα πρώτα μεταλλικά εργαλεία χρονολογούνται στην εποχή του χαλκού και του ορείχαλκου (4000 π.Χ.).
Βιοτεχνική εργασία στην αρχαία Αίγυπτο. Πρόκειται για τμήμα ζωγραφικής παράστασης από τάφο των Θηβών, που χρονολογείται στη βασιλεία του Αμένοφη Γ’, μεταξύ 14ου και 13ου αι. π.Χ.
Κατασκευή ρωμαϊκού στρατοπέδου· ανάγλυφο από τη Στήλη του Τραϊανού (αρχές 2ου αι.).
Dictionary of Greek. 2013.